درس و یک نمایشنامۀ دیگر

توضیحات

اوژن یونسکو بار دیگر با پرداختی هجوآمیز، در عین ریخشندکردن پیش‌پاافتاده‌ترین موقعیت‌ها، انزوا و بی‌معنایی زندگی انسان را به‌شکلی ملموس به تصویر می‌کشد. نمایشنامۀ تک‌پرده‌ایِ درس، یکی از مهم‌ترین آثار تئاتر ابسورد، با تکیه بر موقعیت‌های غریب و سردرگم‌کننده، روایتی است از جلسۀ درسی که به خشونتی دیوانه‌وار و مضحک می‌انجامد. استاد، که در ابتدای نمایشنامه فردی منطقی و مبادی آداب به نظر می‌رسد، در برخورد با شاگرد تازه‌اش به‌مرور بی‌طاقت‌تر و خشمگین‌تر می‌شود و شاگرد بینوا هم در مواجهه با یکدندگی و خودکامگی او مستأصل می‌ماند. این نمایشنامه حکایتی است طنزآمیز از مخاطرات فرایند آموزش و البته بازتابی از استبداد حاکم بر اروپا طی سال‌های پیش از دهۀ 1950.

 نبوغ طنزآمیز یونسکو در پرداختن به ماهیت مستبدانۀ هنجارهای اجتماعی در  تشنگی و گشنگی، از نمایشنامه‌های متأخر او، نیز مشهود است. اینجا از سفر اودیسه‌وار مردی میان‌سال می‌خوانیم که خانه و خانواده‌اش را رها می‌کند تا بلکه برای سؤال‌هایش جوابی پیدا کند و بتواند آزادی و شور ازدست‌رفتۀ زندگی‌اش را بازیابد. این نمایشنامه، که ماهیتی عمیقاً شخصی و تا حدودی زندگی‌نامه‌ای دارد، مملو از آن طنز خیال‌انگیز، تصویرپردازی‌ زنده و پرتنوع و ذکاوت عاطفی‌ای است که یونسکو را تبدیل به یکی از چیره‌دست‌ترین پیشگامان تئاتر ابسورد کرده است.