رشت یک شهر بیست داستان

این کتاب گزیده‌ای است از داستان‌های نویسندگان گیلان که در انتخابشان سعی بر این بوده تا رشت در قامت شهری با سابقه‌ی صدساله‌ی شهرنشینی، به عنوان دروازه‌ی مدرنیته از راه تفلیس و قفقاز، به مثابه‌ی شخصیت باشد نه تیپ، تصویر باشد نه قاب، مظروف باشد نه ظرف.

جغرافیای گیلان، گویی بیش از هر مکانی، تاریخش را رقم زده است. گاه به نظر می‌رسد تاریخ رشت از میرزاکوچک آغاز می‌شود و پیش از آن، چندان چیزی به دیدار نمی‌آید. چرا؟ چون رشد تجسد تاریخ ندارد به خاطر باران، رطوبت، فرسایش. گویی در رشت، تاریخ یعنی اکنون. جز انگشت‌شماری امکنه، قدیم‌ترین عمارت‌ها، با تعمیرهای مدام، بیش از ۱۵۰سال قدمت ندارند. گویا تاریخ این خطه، برای داستان‌نویس گیلانی یک کلمه است: حالیا. رو به جلو دویدن و به اکنون نگریستن؛ و حداکثر تا میرزاکوچک به پشت سر نگاه کردن.

مکان‌مندبودن ویژگی یک داستان است، نه نشانه‌ی برتری کیفیتش؛ اما آثار خوبی در راستای ایده‌ی این گزیده نبوده‌اند و جای بسیاری از داستان‌نویسان استان در این مجموعه خالی است، بدین دلایل که مکان‌های شهر صرفاً نشانی‌های داستان‌هایشان بوده، یا فقط به نمای درونی پرداخته‌اند، یا در راستای تنوع مکانی کتاب نیستند.

طبق قرار، جز داستان‌های نویسندگان نسل‌های پیشین، مابقی آثار تاکنون در کتابی منتشر نشده‌اند. همچنین چینش داستان‌ها براساسِ سال تولد مؤلفانش بوده، تا شاید فضاهای گذشته‌ی رشت تا اکنون را به ترتیب و تغییر در بر بگیرد و خواندنش، دیدنِ سیر تطور مکان‌های یک شهر باشد.