اطاعت از اتوریته؛ یک دیدگاه تجربی

توضیحات

در این کتاب استنلی میلگرام به بررسی انسان‌ها و رفتارشان در هنگام قرار گرفتن در معرض اتوریته (اقتدار) می‌پردازد و خلاصه و نتیجه آزمایش‌هایش را منتشر می‌کند. آزمایش‌هایی که نشان می‌دهد اکثر افراد ترجیح می‌دهند که از یک اتوریته اطاعت کنند تا این‌ که خودشان مسئولیت و عواقب اعمال‌شان را بر عهده‌گیرند. تنش، تضاد و سختی سرپیچی از اتوریته برای اکثر افراد مورد آزمایش، به خوبی در این کتاب مطرح و واکاوی می‌شود و فرصتی به خواننده می‌دهد تا بیندیشد که اگر خودش در آن موقعیت قرار می‌گرفت، احتمالا چه عکس‌العملی نشان می‌داد. اطاعت می‌کرد یا سرپیچی؟ سوالی که پاسخ به آن بسیار مشکل است و شاید باعث شود یک‌بار دیگر به سخت بودن امر قضاوت، چه در مورد خود و چه افراد دیگر، پی برده شود. در پیش‌گفتار این کتاب آمده است: «اطاعت به‌علت همه‌گیر بودنش، در روان‌شناسی اجتماعی از نظر افتاده است. اما بدون درک نقش آن در شکل‌گیری عمل انسان، نمی‌توان طیف وسیعی از رفتارهای بامعنی انسان را فهمید. چون عملی که بر طبق فرمان انجام می‌شود از نظر روان‌شناسی ویژگی عمیقن متفاوتی از رفتار خود به خودی دارد. شخصی که بنا بر اعتقاد درونی از دزدی، قتل و جرح منزجر است، اگر اتوریته‌ای به او فرمان دهد، این اعمال را با راحتی نسبی انجام خواهد داد. رفتاری که انجام آن بریا شخصی که به میل خود رفتار می‌کند غیرقابل تصور است، اگر طبق دستور باشد احتمالن می‌تواند بدون تأمل اجرا شود. معمای ذاتی اطاعت از اتوریته، به‌قدمت داستان ابراهیم (ع) است. بررسی حاضر به این معما به‌عنوان موضوع یک بررسی تجربی برخورد می‌کند و هدف این کار فهم و بیش از آن داوریِ اتوریته از دیدگاهی اخلاقی است. از این رو آن را در جهان معاصر مطرح می‌کند.»